Artist in Residence: Mohamedou Ould Slahi
Op woensdag 19 januari was Mohamedou Ould Slahi voor het eerst te gast in De Balie om te praten over het twintigjarig bestaan van Guantánamo Bay – het Amerikaanse strafkamp op Cuba. Mohamedou, geboren in Mauritanië, weet als geen ander hoe het daar is: hij zat er veertien jaar gevangen, zonder dat er ooit een aanklacht tegen hem werd geformuleerd en zonder mogelijkheid zichzelf te verdedigen.
Mohamedou zou in oktober van 2021 naar De Balie komen, om aanwezig te zijn bij de opening van het Vrijdenkersfestival. Toen hield de immigratiedienst zijn komst tegen en vond zijn bijdrage aan het festival noodgedwongen via een videoverbinding plaats. In december mocht hij toch Nederland binnenkomen.
Tijdens het gesprek met De Balie-directeur Yoeri Albrecht (hier terug te kijken) vertelde Mohamedou over de impact van veertien jaar vastzitten. Zo overleden zijn moeder en zijn broer gedurende deze periode en trof Mohamedou een ander Mauritanië aan dan dat hij achterliet.
Het programma over gevangenschap in Guantánamo Bay was het begin van een langere samenwerking tussen Mohamedou en De Balie. Per 2022 is Mohamedou Ould Slahi namelijk artist in residence bij zowel NITE als De Balie. In die rol organiseert hij samen met onze programmamakers praatprogramma’s met gasten uit binnen- en buitenland, waarin thema’s als vrijheid en vergeving centraal staan.
Gevraagd naar hoe hij tegen vrijheid aankijkt, en wat hij over dat onderwerp wil overbrengen aan anderen, antwoordt Mohamedou: ‘We hebben het altijd over vrijheid om iets te doen, of te zijn. Vrijheid om te kiezen, vrijheid om een bepaalde seksuele geaardheid te hebben…. Maar we hebben het nooit over vrijheid ván dingen. Vrijheid van haat, vrijheid van rancune… Dat is een soort vrijheid dat de overheid je niet kan bieden. Dat is een vorm van vrijheid die je alleen aan jezelf kan geven. Er is geen wet tegen haat. Je kan haten wie je wil. Er is geen wet die je dwingt om andere mensen te vergeven.’
Tijdens zijn residentschap wil Mohamedou ook anderen een stem geven: ‘Ik wil mensen van over de hele wereld uitnodigen om te praten. Een stem geven aan jonge Afrikaanse mensen en mensen uit het Midden-Oosten.’
Yoeri Albrecht over hun samenwerking: ‘Ik ben erg onder de indruk van Mohamedou,’ zegt hij. ‘Hij is een bewonderenswaardig schrijver met een groot creatief talent. Bovenal heb ik nog nooit iemand gesproken die zoveel geleden heeft en die zoveel is aangedaan; die toch zo overtuigend kan spreken over vergeving, zingeving en vrijheid.’
De programma’s die uit deze samenwerking voortkomen zullen in de komende tijd worden aangekondigd.
