TV NL EN

Leefwereld en systeem botsen in theatervoorstelling

Slotvoorstelling – Meer dan vijf maanden onderzoek en gesprekken met ongeveer 300 Amsterdammers kwamen op 12 juni samen in De Balie tijdens de documentairevoorstelling Keihard Werken Amper Rondkomen. Onder regie van theatermaker Jelle Zijlstra werd het verhaal  gebracht van de redactie van De Balie Live Journalism, over een  groep mensen die moeilijk rondkomen, ondanks dat ze een baan hebben. Die vaak net buiten regelingen vallen, maar voor wie de gevolgen van een duurder wordende stad  meteen voelbaar zijn.

Het werd een voorstelling over de veerkracht van mensen die schaamte overwinnen om zich bij de gemeente voor hulp te melden en die daar soms stuitten op een bureaucratische muur. Over de gemeente die de wil toont om er iets van te maken, maar vastzit in het systeem én de effecten voelt van landelijk beleid. Een armoedeval bijvoorbeeld, veroorzaakt door landelijke regelingen, maar funest voor Amsterdammers die met 2600 euro bruto soms minder overhouden in de portemonnee dan iemand die minimumloon verdient.

“Een machteloos gevoel”, reageerde wethouder Marjolein Moorman (armoedebeleid) na afloop van het stuk  in het nagesprek. “Je ziet hoe leefwerelden soms botsen op het systeem. En hoe moeilijk het is om daar als gemeente iets aan te doen” Ze had geluisterd naar de verhalen van ervaringsdeskundigen Ladan Tehrani en Sophia de Hoog en sketches van acteurs Sarah van der Vlerk, Lars Brinkman en Floor Rolf over ambtenarentaal die botst op de behoeftes van sommige Amsterdammers. Het waren heftige scènes, die hard binnenkwamen, maar die gebaseerd waren op echte interviews.

Tegelijkertijd ging Moorman “voor haar ambtenaren staan”, die wel degelijk begaan zijn met de doelgroep. Maar erkende ze, het is een veelkoppig probleem. “En het is waar dat de groeiende ongelijkheid in de stad een groot probleem is.”

Een van de problemen van de groep mensen in Amsterdam met een baan die moeilijk rondkomen, en hulp zouden kunnen gebruiken, is dat ze slecht in beeld zijn bij de gemeente. Van de zzp’ers met financiële problemen kent de gemeente maar 9 procent en bij de mensen in loondienst 22 procent. “En dat terwijl dit soort verhalen in deze vorm ontzettend waardevol zijn”, reageerde Marjolein Moorman.

Uiteindelijk gaat het om verantwoordelijkheid pakken en verantwoordelijkheid voelen. Iets waarover Moorman zei dat dit soort verhalen de reden zijn “waarom ze de politiek in is gegaan”.

Ook bij sommige werkgevers werd die verantwoordelijkheid gevoeld. Al lieten de reacties van werkgevers ook zien hoe moeilijk grote werkgevers het vinden om te praten over hun verantwoordelijkheid. De in beeld gebrachte reacties van sommige bedrijven die niet wilden praten over goed werkgeverschap (“wij hebben andere manieren om ons te profileren”) leidden tot hilariteit en schok. En dat terwijl uiteindelijk zíj de lonen betalen.

Volgens Moorman kunnen niet alle problemen meteen worden opgelost, maar ze benadrukte dat wat de gemeente nu doet wel echt effect moet hebben. “Dat kan als wij als gemeente ons best doen en als u ons scherp houdt.”

Na afloop werd nog lang nagepraat over de voorstelling, de vorm en de vraag waar nu de belangrijkste vervolgstappen genomen moeten worden. Bij de gemeente? Het rijk? De werkgevers? De groep zelf? Of allemaal? We blijven het volgen.