TV NL EN

De pen als wapen. Literatuur en engagement

programmamaker
Jelle Baars
Moderator
Kees Foekema
illustratie
Veel schrijvers zijn in hun werk kritisch ten opzichte van de maatschappij waarin zij leven. Je zou zelfs kunnen stellen dat zo’n kritische houding een van de belangrijke taken is van de literatuur – en van kunst in het algemeen. Of moet een kunstenaar zich alleen met kunst bezig houden? Dat was lang de tendens, maar de laatste decennia neemt het engagement in de literatuur weer opvallend toe. Racisme, klimaat, kolonialisme: geen prangend onderwerp is meer taboe in de letteren. 

Aan de hand van de nieuwe biografie over Jef Last – misschien wel een van de meest geëngageerde schrijvers van de vorige eeuw – gaan we in gesprek met Adriaan van Dis, Rudi Wester en Lemuël de Graav over hun rol in het maatschappelijk debat, en over het nut en de noodzaak van engagement. Muzikale begeleiding door David Knap. 

Dichter en schrijver Jef Last was een uitgesproken linksrevolutionair, die meevocht aan de kant van de antifascisten in de Spaanse Burgeroorlog, in het verzet zat tijdens de Tweede Wereldoorlog, streed voor homorechten en zich aan het eind van zijn leven verbond aan de provo’s. In haar biografie over Last schetst Rudi Wester het beeld van een uitgesproken geëngageerd leven, dat in alle aspecten van zijn werk doorscheen. Voor Last was denken doen. Wat kunnen schrijvers van nu van hem leren? Is hun rol in de afgelopen decennia veranderd? Moeten schrijvers zich uitspreken over maatschappelijke onderwerpen, en met welk doel?

Sprekers

Rudi WesterSchrijver
Adriaan van DisSchrijver
Lemuël de GraavDichter, filmmaker en artiest
David KnapMuzikant
Over de sprekers:

Rudi Wester was literair criticus bij Vrij Nederland en Trouw. Verder was ze (adjunct)directeur van het Literair Vertalingenfonds en directeur van het Institut Néerlandais in Parijs en schreef ze diverse non-fictieboeken, waaronder haar laatste Bestaat er aan raarder leven dan het mijne?, de biografie van Jef Last (1898-1972)

Adriaan van Dis is schrijver en journalist. Van Dis debuteerde als schrijver met de novelle Nathan Sid en schreef in 1994 de klassieker Indische Duinen. Verder werkte Van Dis als journalist en presentator voor de VPRO TV-programma’s Hier is … Adriaan van Dis en Van Dis in Afrika. Recentelijk schreef Adriaan het boek KliFi: Woede in de Republiek Nederland waarin hij de (mogelijke) gevolgen van de klimaatcrisis voor Nederland behandeld.

Lemuël de Graav is schrijver, filmmaker en artiest. Eerlijkheid, fragiliteit en zelfreflectie zorgen ervoor dat een goed verhaal de ruimte geeft voor (wederzijds)begrip. Lemu wil met zijn werk deze verbinding een podium te geven.