Vrijheid bestaat niet zonder de mogelijkheid hebben om te schrijven, zeggen en doen wat je wilt. Ook voor kunstenaars en schrijvers is het een essentiële voorwaarde om in hun werk kritisch te kunnen blijven ten opzichte van politieke en maatschappelijke ontwikkelingen. Maar wat gebeurt er als je vrijheid in toenemende mate beperkt wordt en het steeds lastiger is om je werk te doen?
Na een officiële opening van burgemeester Femke Halsema geeft schrijver Maxim Osipov een korte lezing over wat het betekent om dissident te zijn. Daarna gaan wij met hem, Ivan Kolpakov van Meduza en operaregisseur Kirill Serebrennikov in gesprek over de waarde van vrijheid en de ervaring van leven in onvrijheid. Zij zijn naar Amsterdam gekomen om hier veilig hun werk voort te kunnen zetten. Maar wat voor plek is deze stad eigenlijk voor dissidenten? Wat hebben zij nodig om veilig hun kritische werk voort te kunnen zetten?
Ook zal Maya Fridmann, een celliste afkomstig uit Moskou en nu wonende in Nederland, muziek spelen. Zij studeerde in 2016 cum laude af aan het Conservatorium Amsterdam en won in 2019 de Dutch Classical Talent Award.
De Balie organiseert dit programma samen met PEN Nederland. Het maakt onderdeel uit van het festival Tegen de macht: vrijdenkers van Amsterdam.
Lees meer over de sprekers
Kirill Serebrennikov werd in 2012 artistiek leider van het Gogol Centrum in Moskou. Nadat hij zich uitsprak tegen de annexatie van de Krim in 2014 werd hij verschillende keren gearresteerd en kreeg hij in 2017 bijna twee jaar huisarrest. Hij is een van Ruslands toonaangevende theater- en filmregisseurs en regisseerde dit jaar de voorstelling Der Freischütz in het Nationale Opera en Ballet.
Galina Timchenko is de medeoprichter, CEO en uitgever van Meduza – het grootste onafhankelijke Russische mediakanaal dat nog steeds verslag uitbrengt over de oorlog in Oekraïne en uitzendt voor een groot publiek in Rusland. De staat heeft Meduza in 2021 bestempeld als een ‘buitenlandse agent’. Bijna een jaar later, in 2022, werd de website geblokkeerd toen de Russische overheid wetten invoerden die anti-oorlogsverklaringen verboden. Meduza opereert nu vanuit Riga.
Ivan Kolpakov is medeoprichter en hoofdredacteur van Meduza. Kolpakov was een van de vier Russische journalisten die Zelensky in maart 2022 interviewden.
Maxim Osipov is een Russische schrijver en cardioloog. Hij won in Rusland verscheidene prijzen voor zijn literaire werk. Na kritiek te hebben geuit op de oorlog in Oekraïne was hij genoodzaakt om zijn land te ontvluchten. Hij is nu in Nederland om hier komend jaar aan Leiden Universiteit les te geven over Russische literatuur en de politieke situatie in Rusland. Ozipov is ere-lid van PEN Nederland.
Femke Halsema is burgemeester van Amsterdam en ziet naar eigen zeggen het hoeden van de vrijheid in de stad als haar eerste en grootste verantwoordelijkheid.
After an official opening by Mayor Femke Halsema, we will discuss the value of freedom and the experience of living in unfreedom with opera director Kirill Serebrennikov, founder of Meduza Galina Timchenko and writer Maxim Osipov. How do they experience Amsterdam as a city for dissidents? What do they need to safely continue their critical work? Afterwards cellist Maya Fridmann will play music.
Vrijdenkersfestival: Tegen de macht
In De Balie is en blijft het woord het wapen. We maken vier dagen lang programma’s over en met vrijheidsstrijders en dissidenten. Kunst, discussie en verhalen met nationale en internationale journalisten en vrijdenkers die zich verzetten tegen een totalitair regime. Is Amsterdam nog altijd een veilig toevluchtsoord voor dissidenten en andersdenkenden? Welke vrijheden staan bij ons op het spel? Wat betekent het om tegen de stroom in te zwemmen, en hoe hou je dat vol? Lees meer.
Vrijdenkersfestival is in samenwerking met de Gemeente Amsterdam in het kader van 750 jaar Amsterdam.
Sprekers
Vrijdenkersfestival: persvrijheid of zelfcensuur?
Spionagesoftware Pegasus wordt door vele overheden gebruikt om burgers te controleren. Deze avond spreken we twee journalisten die deze heimelijke praktijken aan den lijve ondervonden.
Vrijdenkersfestival: The Hong Konger
In The Hong Konger volgen we Jimmy Lai, mediatycoon en mensenrechtenactivist in Hongkong. Na de film gaan we in gesprek met Samuel Chu van The Campaign for Hong Kong.