Bijna elke week wordt er een vrouw vermoord door haar (ex-)partner. Toch hebben we het er nauwelijks over. Hoe kunnen we het taboe rond femicide doorbreken? Met staatssecretaris Ingrid Coenradie, misdaadjournalist Saskia Belleman en Saniye Tezcan, projectleider en trainer bij Stichting Kezban.

Het is de meest voorspelbare vorm van moord, maar er is schrikbarend weinig aandacht en onvoldoende middelen om dit probleem aan te pakken. Nederland heeft lang naar femicide gekeken als een ‘migrantenprobleem’. En inderdaad: als je kijkt naar slachtoffers van ‘eer’wraak, om de zogenaamde familie-eer te redden, komen veel vrouwen uit de Turks-Nederlandse gemeenschap. Maar het probleem is groter. Wat moet er gebeuren in Nederland om grip te krijgen op dit geweld tegen vrouwen? Aan de hand van een theatermonoloog door Theater Rast gaan we in gesprek over femicide.

In samenwerking met HTIB en Theater RAST.

In Plein Publiek gaat Veronica Baas in gesprek met essayist en filmcriticus Basje Boer. Een gesprek over scheppen en consumeren, kijken en bekeken worden en vastleggen in beeld en woord.

Weinig Nederlandse essayisten hebben zo’n scherpe blik op vrouwen en hoe ze gezien worden als Basje Boer. In haar succesvolle bundels Pose en Liggend naakt denkt Boer na over hoe onder andere film en kleding ons beeld van vrouwen bepalen en soms vertekenen. Maar bovenal onderzoekt ze hoe vrouwen reageren op de waterval van archetypes en symbolische artefacten die over hen wordt uitgestort. Waar geniet je van als vrouw, waar verzet je je tegen, waar speel je mee?

Basje Boer (Amsterdam, 1980) is schrijver en essayist. Ze studeerde fotografie aan de Rietveld Academie en schreef romans (Nulversie, Bermuda) korte verhalen (gebundeld in Kiestoon) en essaybundels. Ze werd genomineerd voor de Jan Hanlo Essayprijs2023 en de Louis Hartlooper Prijs 2023. Deze zomer verschijnt Geel, een novelle over kunstenaarschap. Boer schrijft onder meer voor de Groene Amsterdammer, de Volkskrant en de filmkrant.

Programmamaker en interviewer: Veronica Baas

De columnistenmarathon van de Volkskrant staat dit jaar in het teken van het mooie, het goede en het schone.

Onder anderen Aaf Brandt Corstius, Sheila Sitalsing, Frank Heinen, Heleen Mees, Jip van den Toorn, Emma Curvers, , Micha Wertheim, Sander Donkers en Thomas van der Meer dragen een column voor. De presentatie van de feestelijke marathon is in handen van hoofdredacteur Pieter Klok. Muzikale begeleiding door Dennis Bajram.

In samenwerking met de Volkskrant.

As a journalist, Sami al-Ajrami covered at least five Gaza wars. But the one that started in the aftermath of October 7th 2023, was the first in which he lost his house, his family – 14 family members died in the first week – and perhaps his sanity. In times of a tentative ceasefire, how does he make sense of what happened, both as human being and as an analyst? And how does one imagine a future, when only just now there is space to feel the pain?

Sami al-Ajrami has reworked the diary he kept for an Italian newspaper into a harrowing book, which tells the story of his flight from the North of Gaza. It chronicles the daily search for water and food, and the fear of the relentless bombing.

Al-Ajrami has a unique outlook. For a long time, he was the only correspondent in Gaza for Israeli media. He has worked as a fixer for international media for decades, among others for NRC. As such, he has rare insight into the ways Gaza is portrayed in Israel and in Europe – and also what doesn’t make outside of Gaza at all.

Sami al-Ajrami will discuss the future of Gaza with analyst and former NYT-correspondent Taghreed El-Khodary. The evening will be introduced by Leonie van Nierop, who used to work intensely with Al-Ajrami when she was correspondent in Israel and the Palestinian territories for NRC. Spread throughout the conversation, actor Amro Kasr will read excerpts from Sami al-Ajrami’s translated book in Dutch: De sleutels van het huis – Een dagboek uit Gaza.

MENA Voices

In this series De Balie sheds light on the Middle East and North African (MENA) region. We invite international, regional and local speakers to unravel the social, political and historical dynamics affecting the different countries and diaspora communities.

Wat is het waard om te bewaren? Met Olga Zuiderhoek, Adriaan van Dis, Simone Atangana Bekono en Thomas Heerma van Voss praten we over de cultuur die we doorgeven en de cultuur die we (soms onterecht) achterlaten.

Wat krijgt een plek in ons cultureel bewustzijn? Wat vergeten we weer? En is dat vergeten kwalijk? Naar aanleiding van het verschijnen van Het archief, de nieuwe roman van Thomas Heerma van Voss, duiken we samen met Olga Zuiderhoek, Adriaan van Dis, Simone Atangana Bekono en Thomas in ons culturele archief. We halen herinneringen op en bespreken hoe onze kijk op cultuur in de loop der jaren is veranderd. Was vroeger dan toch alles beter?

In Het archief verhaalt Thomas Heerma van Voss over een literair tijdschrift met een glorieus verleden dat tegenwoordig vecht voor zijn bestaan. In zijn roman doet Heerma van Voss onderzoek naar de betekenis van cultuur in tijden dat de waardering daarvoor steeds minder wordt. Hoofdpersonage Pierre zegt over zijn werk: ‘We deden dit niet voor een zo groot mogelijk publiek of voor het geld, maar voor de verhalen die zonder ons ongezien zouden blijven, voor de traditie die we gezamenlijk in stand hielden, voor alles, kortom, wat dankzij ons zou blijven voortbestaan.’

Vanavond gaan we in gesprek over wat die traditie behelst en hoe we die in stand houden. Een avond over ons cultureel erfgoed en de betekenis van nalatenschap.

In samenwerking met Das Mag.

Yoeri Albrecht gaat in gesprek met schrijver en journalist Caspar Janssen aan de hand van zijn prijswinnende boek Aard van het beestje. Hierin onthult Janssen de verborgen schoonheid van alledaagse natuur en laat hij zien hoe kleine observaties grote inzichten kunnen bieden.

Caspar Janssen (1962) is schrijver, journalist en natuurbeschouwer. Voor de Volkskrant schrijft Janssen over natuur en duurzaamheid. Met zijn scherpe pen en liefde voor het buitenleven weet hij complexe milieuvraagstukken toegankelijk te maken. Samen met illustrator Margot Holtman ontving Janssen voor Aard van het beestje de Natuurboekenprijs 2024.

Programmamaker: Eloïse Kasius

In heel Europa trekken boeren de straat op om te protesteren. Wat ligt ten grondslag aan deze onvrede? En in hoeverre zijn boeren daarmee de thermometer van de samenleving? Samen met Dick Veerman, oprichter van Foodlog, Roy Meijer, Bram van Hecke, Amber Laan, Franciska de Vries en Peter van Bodegom onderzoeken we waarom landbouw zo’n krachtige politieke factor is.

De boerenboosheid hangt nauw samen met maatschappelijk ressentiment en het afnemende vertrouwen in de traditionele politiek. De spanning tussen het platteland en de stad speelt hierin een belangrijke rol: plattelandsonvrede trekt de stad in. Deze avond onderzoeken we naar aanleiding van het boek Daarom zijn boeren boos (Prometheus) de belangrijkste oorzaken van de boerenprotesten in Nederland, Vlaanderen en de verre hoeken van Europa en stellen de vraag: gaat het debat waarover het zou moeten gaan?

In samenwerking met Foodlog.

In De Balie Boekenclub nodigen we elke editie twee schrijvers uit om een maatschappelijk thema vanuit een literair perspectief te onderzoeken. Deze keer staat het programma in het teken van vaders. 

Het literaire landschap lijkt vaak te worden gedomineerd door verhalen over moeders en moederschap, maar hoe zit het met vaders? Wanneer je zoekt naar boeken over vaderschap kom je al snel terecht bij titels als ‘Help, ik word vader’ of ‘Vaderschap voor dummies’.

Vaderfiguren in boeken zijn vaak afwezig, complex of geïdealiseerd. Welke literaire voorbeelden van vaderschap kennen we, en wat zeggen die over onze blik op vaders en hun rol? Deze editie van De Balie Boekenclub onderzoeken we hoe vaders worden verbeeld, gevierd, en bekritiseerd.

Pepijn Lanen (1982), ook bekend als Faberyayo, is rapper en tekstschrijver van onder andere De Jeugd van Tegenwoordig en Le Le. Ook schrijft hij verhalen en columns voor diverse kranten en tijdschriften, onder meer voor Het Parool. In 2013 debuteerde Pepijn Lanen met de verhalenbundel Sjeumig, die genomineerd werd voor de Storytel Luisterboek Award. In 2020 verscheen zijn roman Vad3r, een intiem portret van het vaderschap.

Stella Bergsma (1970) is romanschrijver, opiniemaker en frontvrouw van de band Einsteinbarbie. In 2016 verscheen haar debuutroman Pussy Album. In 2020 verscheen Nouveau Fuck.

In samenwerking met Zwartjes & Labović

Hoe zal Syrië zich post-Assad organiseren te midden van geopolitieke spanningen? Breekt er eindelijk een tijd aan waarin Syriërs zelf hun toekomst kunnen vormgeven? Met Erwin van Veen, Wladimir van Wilgenburg, Meltem Halaceli, Peshmerge Morad en Sherwan Qasem.

Met de val van het regime van Assad breekt in Syrië een nieuw hoofdstuk aan. Voor velen is de verlossing van de Assads vooral een einde aan decennialange onderdrukking en een kans op wederopbouw. Tegelijkertijd wordt het land geconfronteerd met verdeeldheid en met de invloed van regionale machten, waaronder Iran, Israël, Jordanië, de Golfstaten en Turkije voorop.

Wat betekenen Ankara’s ambities voor Syriërs en specifiek voor de Koerden in Noord-Syrië, die al jaren strijden voor zelfbeschikking? Raakt Syrië verstrikt in een draaikolk van regionale rivaliteit, zoals Libië? Of breekt er een langgekoesterd tijdperk aan waarin Syriërs zelf hun toekomst vormgeven?

MENA Voices

In this series De Balie sheds light on the Middle East and North African (MENA) region. We invite international, regional and local speakers to unravel the social, political and historical dynamics affecting the different countries and diaspora communities.

Na haar zeer succesvolle roman Vallen is als vliegen richt schrijver Manon Uphoff zich in haar nieuwe boek Laat me binnen op een genre waar ze als geen ander van houdt: het korte verhaal. Een literaire vorm waar in de Nederlandse literatuur, in tegenstelling tot de VS, maar weinig aandacht voor is. Hoe kan dat? In de week van het korte verhaal spreken we met Manon Uphoff over haar nieuwe boek en haar liefde voor het genre.

In Laat me binnen zijn de personages verbannen uit hun huis en uit het leven zoals ze dat kennen. De jonge vrouw uit het titelverhaal wordt opgejaagd door iets ongrijpbaars van binnenuit: het verleden, waar ze nog niet naar kan kijken. In het tweede verhaal moet Hebibovic, die zachtaardiger is dan hem als man wordt toegestaan, de oorlog in – om daarna als een splinter in het leven van zijn vrouw en zoon te blijven steken. In het laatste verhaal overziet Linde, nadat ze ten val komt in haar atelier, haar leven en dat van haar broer, en onderzoekt ze wat hen van elkaar heeft vervreemd na hun gedeelde jeugd. Allen zoeken ze in een aangetaste wereld naar een plek waar vrijheid en zorg voor een ander naast elkaar kunnen bestaan.

Manon Uphoff (1962) is schrijver, scenarist en beeldend kunstenaar. Haar vorige boek Vallen is als vliegen was volgens NRC de beste roman van 2019. Vallen is als vliegen stond op de shortlist van de grote prijzen en werd vertaald in het Engels, Spaans en Hongaars. Sinds 2024 is Uphoff lid van de Akademie van Kunsten.

In deze wekelijkse talkshow van De Balie interviewen programmamakers de makers die hen inspireren. Van cabaretiers tot schrijvers en van theatermakers tot kunstenaars.

Interview door programmamaker Merlijn Geurts. De podcast wordt geïntroduceerd door programmamaker Kees Foekema.