Gemist? Video's komen op De Balie TV en De Balie Vimeo. De rol van Nederland in de geschiedenis met Indonesië is altijd erg eenzijdig beschreven. Nieuwe bevindingen prikken de nostalgische VOC-mentaliteit door en bieden een andere blik op de geschiedenis. De afgelopen jaren hebben verschillende Nederlandse auteurs gepubliceerd over het structureel gewelddadige karakter van het Nederlandse koloniale verleden. Nu moeten we een stap verder zetten, voorbij het zelfbeklag en de boetedoening vanuit Nederlands perspectief. Een echt postkoloniaal debat houdt meerdere invalshoeken in: de Nederlandse, de Indische en de Indonesische. Daarom onderzoeken we ook het Indonesische en Indische perspectief op het Nederlandse kolonialisme.
Wat zijn de sociale en culturele invloeden van de koloniale geschiedenis op de Indonesische samenleving? Wat is de hedendaagse beeldvorming over Nederland? Tijdens dit programma onderzoeken we de mogelijkheid en de noodzaak van het schrijven van een gezamenlijke geschiedenis. We spreken hierover met één van Indonesië's bekendste schrijvers: Ayu Utami en met cultureel antropologe Lizzy van Leeuwen. Over Ayu Utami:
Ayu Utami is een Indonesische schrijver en journalist, bekend geworden door haar controversiële werk Saman (1998). In dat boek schrijft ze openlijk over onderwerpen als seksualiteit, mysticisme, Soeharto's totalitarisme en neokolonialisme. Tot dan toe was het innemen van een vrouwelijk perspectief ongebruikelijk in Indonesië. Utami begon daarmee een nieuwe literaire beweging, Sastra Wangi of 'geparfumeerde literatuur'. Een beweging waarin jonge vrouwelijke schrijfsters hun plek opeisen in het Indonesisch literair landschap en controversiële onderwerpen als politiek, seksualiteit en religie aanpakken. Haar meest recente boek, Het getal Fu (2012), duikt in het thema mysticisme in Midden-Java, of wat daar nog van over is. Ze verkent het gebied waar thema's als monotheïsme, mysticisme en modernisme elkaar raken, verdringen of aanvullen. De roman geeft een normatief inzicht in de structuur van de Indonesische samenleving. Ayu Utami presenteert een methode om om te gaan met de diepe pluriformiteit die eigen is aan de Indonesische samenleving en de roman nodigt uit tot het aannemen van dit perspectief. Ze noemt deze methode 'kritische spiritualiteit', een moderne mix tussen de Westerse rationaliteit en de Javaanse Rasa, waarbij ze voorstelt om meegaand te zijn met alle rituelen waar het land rijk aan is, maar met een gezonde dosis aan scepticisme.
De Balie organiseert i.s.m. het Holland Festival twee programma’s over Indonesië. Op 16 juni is het programma Javaanse Mystiek