TV NL EN

Eigen Volk Eerst

DUUR
90 minuten

Gemist? Video's komen op De Balie TV en De Balie Vimeo. Nationalisme rukt op in Europa, waarbij de roep om ‘eigen volk eerst’ klinkt. Nederland zou weer van de Nederlanders moeten worden. De eigen identiteit wordt gevierd, de ander gewantrouwd. Tijdens het jaarlijkse Gesprek Voor de Dam aan de vooravond van 4 en 5 mei praten we over de opkomst van nationalisme, identiteitspolitiek en de stem van het volk. Wie is het volk en waar komt solidariteit met de eigen groep vandaan? Menig burger werd afgelopen verkiezingen op zijn identiteit aangesproken door partijen van de PVV via de VVD, ouderenpartij en DENK tot aan de SP. Worden burgers tot groep en tot volk gemaakt? Vormt de opkomst van dit identiteitsdenken een bedreiging voor de samenleving en voor het naoorlogse Europa? In hoeverre is de retoriek van de jaren ’30 herkenbaar in de polarisatie van nu? We spreken erover met o.a. publicist en hoogleraar Paul Scheffer en filosoof en bioloog Ruben Mersch en journalist en schrijver Marcia Luyten.  Hoogleraar Europese Studies en publicist Paul Scheffer publiceerde onlangs een artikel in NRC waarin hij schreef dat het zonder een ‘wij’ niet gaat werken. Scheffer schrijft over de terugkeer van de hokjesgeest, over hoe de achtergrond steeds meer naar de voorgrond dringt en over hoe politici met hun ‘pleur op’ mensen uiteendrijven. Is een ‘wij’ nog mogelijk in het Nederland van nu? Worden er niet juist meer ‘zij’-en gemaakt? En welke rol moet die ‘wij’ spelen in de Europa? Filosoof en bioloog Ruben Mersch schreef het boek Waarom iedereen altijd gelijk heeft. In dit boek gaat hij met inzichten uit de biologie, filosofie en antropologie in op het wij/zij-denken en de redenen voor solidariteit met de eigen groep. Hij beschrijft waarom er in een discussie vaak twee kanten ontstaan, waar feiten weinig aan kunnen veranderen. 

Journalist en schrijver Marcia Luyten publiceerde onlangs Het geluk van Limburg. Ze ging op zoek naar hoe het kan dat de PVV zo groot is geworden in Limburg. Ze ontdekte o.a. dat het geluk dat men kwijt geraakt was na de sluiting van de mijnen samenhingen met het leven in kleine gemeenschappen met een grote zekerheid en saamhorigheid. Welke invloed heeft het wegvallen van kleine gemeenschappen gehad? Proberen mensen, niet alleen in Limburg, maar ook elders in Nederland, dit gevoel te herstellen?  Het Gesprek Voor de Dam is een jaarlijks gesprek in de aanloop naar de Nationale Dodenherdenking waarbij filosofen, wetenschappers en theatermakers zich buigen over een actueel en urgent thema rondom de Tweede Wereldoorlog. Vorig jaar spraken we over het wel of niet moeten, mogen en kunnen maken van vergelijkingen met de Tweede Wereldoorlog en de jaren '30. Moderator: Clairy Polak Dit programma wordt mede mogelijk gemaakt door het: