Historicus Philipp Blom (Hamburg, 1970) geeft een lezing over de Verlichting en de betekenis daarvan voor deze tijd. Is het waar dat de Verlichting ons naar Auschwitz heeft geleid, zoals radicale critici beweren? Of is de Verlichting nog steeds een perspectief dat we zouden moeten realiseren? Zijn lezing De schaduw van de Verlichting – Moeten we het rationalisme vaarwel zeggen? wordt gevolgd door een co-referaat van Jabik Veenbaas.
Paul Cliteur leidt de avond in. De lezing van Philipp Blom en het programma zijn in het Nederlands. Philipp Blom
Blom is de schrijver van vele boeken, onder meer van Wicked Company: Freethinkers and Friendship in Pre-Revolutionary Paris (2011). Blom geeft daarin een veelgeprezen portret van 18e eeuwse Verlichtingsdenkers als Holbach, Diderot, Rousseau en anderen. De Times Literary Supplement spreekt van een “engaging portrait”. Het boek is ook in het Nederlands vertaald onder de titel: Het verdorven gezelschap: de vergeten radicalen van de Verlichting (2010). Blom gaat na zijn lezing in debat met de Nederlandse auteur Jabik Veenbaas over de aard van de Verlichting en de betekenis daarvan voor deze tijd. Het Verlichtings-debat, onder andere gevoerd door Jonathan Israël, wordt hiermee voortgezet door twee interessante auteurs en kenners bij uitstek van deze periode.
Jabik Veenbaas
Veenbaas is een Nederlandse filosoof, schrijver van het veelgeprezen boek De Verlichting als kraamkamer: over het tijdperk en zijn betekenis voor het heden (2014, vierde druk). Veenbaas haalt een aantal clichés over de Verlichting krachtig onderuit. Zo laat hij zien dat de Verlichting niet het tijdperk was dat de menselijke rede verheerlijkte, maar juist een periode waarin deze werd onttroond. Enkele reacties uit de pers: 'Stimulerende lectuur, omdat Veenbaas bestaande ideeën over Verlichtingsdenkers voortdurend ter discussie stelt.'(Trouw) 'Veenbaas plaatst overtuigend kritische kanttekeningen bij de opvatting van de alom bewierookte Jonathan Israel dat Spinoza de weg naar de radicale Verlichting plaveide.' (Leeuwarder Courant). De Verlichting als kraamkamer staat op de shortlist voor de Socrates Wisselbeker, de prijs voor het meest urgente en prikkelende filosofieboek uit 2013. Paul Cliteur
De avond wordt ingeleid door Paul Cliteur, schrijver van onder andere Het monotheïstisch dilemma (2010) en bestuurslid van de Stichting Werkelijkheid in Perspectief die in samenwerking met De Balie deze avond organiseert. De avond staat onder leiding van Yoeri Albrecht, directeur van De Balie.
Aanbevolen literatuur:
Het Verdorven Genootschap
auteur: Philipp Blom. Vertaald door Pon Ruiter Dit is het bijzondere verhaal van de achttiende-eeuwse Parijse salon van Baron Thiry d Holbach, waar de grootste geesten van die eeuw Diderot, Hume, Rousseau samenkwamen. De radicale filosofie… lees meer Bestel dit boek
Verlichting als Kraamkamer
auteur: Jabik Veenbaas Waarom wordt er altijd weer teruggegrepen op de Verlichting wanneer we het hebben over de kernwaarden van onze cultuur? In De Verlichting als kraamkamer geeft Jabik Veenbaas een toegankelijk antwoord op die vraag… lees meer Bestel dit boek