Als je het handboek van de psychiatrie, het diagnostisch en statistisch handboek voor psychische stoornissen (DSM), zou raadplegen voor iedere Nederlander dan voldoet 42 procent aan de criteria van een ‘psychische stoornis’. Diagnoses en mentale stoornissen zijn niet meer weg te denken uit onze maatschappij. De vraag die rest is: bestaat normaliteit eigenlijk nog wel?
“Op welke manier gaan wij om met datgene wat ons vanuit het diepste van ons wezen angst aanjaagt?” De Franse filosoof Michel Foucault beantwoordde de kernvraag in zijn oeuvre al in zijn eerste werk: “Wat me beangstigt in mijzelf probeer ik onder controle te krijgen bij iemand anders.” Volgens de Vlaamse psychoanalyticus Paul Verhaeghe is dit een verklaring voor de overvloed aan diagnoses in de hedendaagse psychiatrie.
In ‘Over normaliteit en andere afwijkingen’ werpt Verhaeghe een kritische blik op onze huidige geestelijke gezondheidszorg. Zijn essay eindigt met een oproep voor structurele veranderingen binnen de psychiatrie. Aan de hand van Foucault’s proefschrift, Geschiedenis van de waanzin (1961), legt Verhaeghe uit hoe de psychiatrie zich heeft ontwikkeld tot de dag van vandaag. En belangrijker nog: waarom het nog steeds niet de efficiëntie heeft bereikt van de rest van de geneeskunde.
Sprekers
Paul Verhaeghe (1955) is klinisch psycholoog, psychoanalyticus en hoogleraar aan de Universiteit Gent. Met Liefde in tijden van eenzaamheid (1998) bereikte hij het grote publiek. ‘Om te begrijpen hoe vervreemding werkt, richt Verhaeghe zich niet alleen op de geneeskunde, maar ook op de filosofie, politiek en de technologie. Al die verhalen grijpen in elkaar en bepalen mede hoe we in onze samenleving ziek zijn en gezond,’ aldus NRC Handelsblad over het recente Intimiteit. ‘Een sublieme vertelling.’
Jim van Os (1960) is hoogleraar in de psychiatrie, gespecialiseerd in de psychiatrische epidemiologie. In 2017 schreef hij De DSM-5 voorbij! waarin hij op zoek gaat naar nieuwe oplossingen voor de ggz, gericht op persoonlijke diagnostiek.
Jan-Jaap van Peperstraten is pastoor in Alkmaar, en bij het publiek vooral bekend als de ‘Twitterpastoor’. Hij zal vanuit zijn perspectief praten over zingeving in het leven.
Mevrouw Tamara maakt oprechte, breekbare maar soms ook kritische teksten met een dromende instrumentatie. Ze deed optredens in o.a. Paradiso, De Kleine Komedie en Van Goh Museum. Voor haar nieuwe album ‘In je hoofd’, dook Mevrouw Tamara in het hoofd van mensen die mentaal in de knoop zitten, om het taboe omtrent deze onzichtbare conflicten te doorbreken.
Nieuw Licht
Nieuw Licht is een initiatief van filosofen Coen Simon en Frank Meester. Ze leggen de scherpste hedendaagse denkers een vraag voor die in een klassiek geworden tekst al eerder aan de orde werd gesteld, maar dan door een andere denker, in een andere tijd binnen een andere politieke en maatschappelijke context. Zo vragen zij met Simone de Beauvoir en haar De tweede sekse (1949) in het achterhoofd hoe vandaag de dag ‘de vrouw wordt gemaakt’, of hoe de opvattingen over politiek en oorlog van Carl von Clausewitz passen in een tijd van vredesmissies, terreur en cyberwars. Het resultaat hiervan is een reeks essays met een zowel origineel als betrokken oordeel over de huidige tijd, die worden vergezeld met een reeks debatten.
Speakers
