Gespreksstarter ‘Wie zijn wij?’ door het land

Hoe kunnen we op een toegankelijke manier het gesprek over ons slavernijverleden voeren met mensen uit heel Nederland? De Balie heeft, in opdracht van de Rijksoverheid en samen met Public Cinema, hiervoor een speciale gespreksstarter gemaakt, gebaseerd op het spel ‘Wie is het?’. Deze installatie, genaamd ‘Wie zijn wij?’, bevat portretten van onder andere Edgar Davids, Anton de Kom, Sylvana Simons en Koning Willem-Alexander en is artistiek vormgegeven door Mathieu Wijdeven. ‘Wie zijn wij?’ reist door heel Nederland, van Terschelling tot Venlo, om een breed maatschappelijk gesprek op gang te brengen over ons slavernijverleden en de impact daarvan op het heden. De aankomende editie vindt plaats op 7 december bij Leeszaal Rotterdam West.

Veel mensen weten nog weinig over het slavernijverleden. Uit onderzoek blijkt dat slechts 24 procent van de ondervraagden vindt dat diens kennisniveau hierover goed is (0-meting Herdenkingsjaar Slavernijverleden). Eind 2023 kwam uit gesprekken met nazaten van tot slaaf gemaakten een duidelijk verzoek aan de Rijksoverheid naar voren: voer een breed maatschappelijk gesprek over het slavernijverleden en de doorwerking ervan in de hedendaagse samenleving. De gespreksstarter is voor dit doel ontwikkeld. Het is onderdeel van het Programma Slavernijverleden en uitwerking van het proces na de excuses van de regering (de ‘komma’) .

Wat weet jij van de mensen die een rol speelden in ons slavernijverleden?

In ‘Wie zijn wij?’ zijn portretten opgenomen van mensen die op een bepaalde manier een verbinding hebben met het slavernijverleden: voetballer Edgar Davids, oud-politicus Sylvana Simons, artiest Typhoon, podcastmaker Maartje Duin, antropoloog Gloria Wekker en Koning Willem-Alexander. Daarnaast zijn historische personen onderdeel van de gespreksstarter: verzetsstrijder One-Tété Lohkay, politicus Cornelis van Heukelom, koopman/bestuurder Jan Pieterszoon Coen en schrijver/verzetsstrijder Anton de Kom. 

Wie zijn wij? wordt ingezet op 25 locaties door heel het land; op festivals, markten en pleinen met mensen uit de hele samenleving. We bevragen deelnemers over hun eigen perspectief en dat van anderen op deze mensen, onder begeleiding van een gespreksleider. Hierbij beantwoorden ze vragen als ‘Hebben wij deze persoon rechtvaardig behandeld?’ of ‘Is deze persoon een held?’ Aansluitend aan de gespreksstarter vinden op veel locaties ook verdiepende gesprekken plaats. De deelnemers ontdekken welke impact het slavernijverleden heeft op de hedendaagse samenleving. Het doel is dat zij samen hun kennis vergroten over ons gedeelde verleden.

Het slavernijverleden is een verleden van ons allemaal. Het is daarom belangrijk om te begrijpen wat er is gebeurd. Het slavernijverleden werkt nog steeds door in de hedendaagse samenleving, in de vorm van discriminatie en racisme. We moeten naar een samenleving waarin iedereen gelijke kansen heeft. De vele gesprekken die ik de afgelopen 2 jaar heb gevoerd met nazaten van het slavernijverleden, laten keer op keer zien hoe diep dit verleden ingrijpt in het dagelijkse leven van mensen.

Alexandra van Huffelen, Staatssecretaris Koninkrijksrelaties en Digitalisering en tevens verantwoordelijk voor de coördinatie opvolging excuses slavernijverleden. 

Hier vind je meer informatie over Wie zijn wij.