Podium of papier: over vernieuwende journalistiek
Dat theater en journalistiek goed samen kunnen gaan, heeft ‘het slot’ van het eerste onderzoek naar ‘werkende armoede’ wel bewezen.
Slotvoorstelling – Dat theater en journalistiek goed samen kunnen gaan, heeft ‘het slot’ van het eerste onderzoek naar ‘werkende armoede’ wel bewezen.
Wat raakt het meest? Het verhaal van een jonge winkelmedewerker van een groot warenhuis opgetekend met de pen door een journalist. Of door haarzelf – onder een felle lichtspot – ten tonele gebracht? Een geschreven interview met een jonge filmmaakster over de strijd van het moeten rondkomen van een piepklein salaris. Of dat ze dat zelf vertelt tussen het filmen door en in interactie met het publiek? De bureaucratische molen beschreven, of hilarisch en dramatisch uitgebeeld door een steengoede actrice?
- Ladan, ervaringsdeskundige
Het zijn maar drie korte scenes van een paar minuten, uitgevoerd tijdens de slotvoorstelling van ons onderzoek naar ‘keihard werken, amper rondkomen’. Tijdens die voorstelling op 12 juni werden de door de onderzoeksredactie gepresenteerde feiten, statistieken, fragmenten van portretten en interviews, afgewisseld met theatrale scenes, die onder leiding van een theatermaker waren samengesteld. Allemaal op basis van waargebeurde verhalen. Enkele scenes werden gespeeld door de ‘ervaringsdeskundigen’ zelf.
- Sophia, cameravrouw en ervaringsdeskundige
Werkt dit, zo’n mengsel op het podium van een debatcentrum? Dat wijzelf – veelal schrijvende journalisten – het spannend en opwindend vonden, wil niet zeggen dat ook het publiek er kaas van kan maken. Die wil vooral duidelijkheid, en – ok – ook een beetje vermaak. Zo’n potpourri van feiten, film, toneel en verhalen kan misschien ook kortsluiting in het hoofd veroorzaken.
- Acteurs
Niets is minder waar, zo blijkt uit de enquête die een derde van de bezoekers van de uitverkochte voorstelling invulden. Zo vinden het verfrissend, impactvol, toegankelijker dan een krantenartikel. Het theaterelement houdt de aandacht vast, raakt emotioneel, confronteert, maakt het menselijk, dichtbij en herkenbaar. “Heftige verhalen, en door theater komt de boodschap toch meer binnen.” Het is een greep uit de reacties, van een divers publiek van mensen die er voor het eerst waren, of al langer betrokken bij het hele onderzoek.
- Wethouder armoedebeleid, Marjolein Moorman
Satire en theater maakte veel mogelijk, maar maakt ook veel los. Dat was voor ons ook wel een verrassing. Ambtenaren, van te voren verwittigd van het gebruik van hun on the record opgenomen interview, zaten naar zichzelf te kijken. Dat is anders dan zichzelf teruglezen in een artikel, zo konden we opmaken uit hun reactie tijdens de borrel. Wethouder Marjolein Moorman van armoede en onderwijs, die tijdens het nagesprek de charme wist te winnen, was zichtbaar geraakt, en zei zich “machteloos” te voelen. Het werk is nog niet af, blijf de gemeente volgen, zo nodigde ze ons uit.
Tot slot, het podium met ervaringsdeskundigen maakt ‘werkende armoede’ in de stad zichtbaar. Mensen herkennen zich, zien dat ze niet de enige zijn, voelen zich betrokken en serieus genomen. Niet onbelangrijk voor een probleem dat – mede door schaamte – vaak verborgen blijft, met risico op verdere isolatie. Waar we aanvankelijk gewaarschuwd werden dat we moeilijk mensen aan de praat zouden krijgen, laat staan iemand naar de Balie, zagen we toch een flink aantal ‘oude bekenden’ in de zaal.
De tweede helft van het jaar brengen we andere thema’s, nieuwe verhalen van de stad tot leven op het podium. Blijf ons volgen!
