TV NL EN

STUDIO-deelnemer Rudy van Belkom schrijft artikelen uit de toekomst

Mensen hebben er veel geld voor over om van de radar te verdwijnen. Maar deze luxe lijkt niet voor iedereen weggelegd. Een fictief artikel uit een krant uit het jaar 2035.

Geschreven door
Rudy van Belkom
Met STUDIO biedt De Balie nieuwe experts de vaardigheden om actief deel te nemen aan het publieke debat. Op een persoonlijke manier worden de deelnemers gevormd tot actieve en kritische publieke experts. Daarom lichten we deze week opiniestukken uit van de huidige lichting. Hoe benaderen zij het publieke debat met hun expertise?

Benieuwd hoe de kranten er over twintig jaar uitzien? Toekomstonderzoeker Rudy van Belkom schrijft nieuwsartikelen van kranten uit de toekomst. Hij doet momenteel onderzoek naar de impact van artificiële intelligentie (AI) op besluitvorming in de toekomst. De rode draad in zijn werk is de overtuiging dat alles om ons heen ooit is ontworpen en daarom ook opnieuw ontworpen kan worden. Het is zijn missie om bij te dragen aan een transitie naar een meer veerkrachtige toekomst: https://designfortransition.com/

Lees hieronder één van zijn artikelen Privacy For Sale: Mensen hebben er veel geld voor over om van de radar te verdwijnen. Maar deze luxe lijkt niet voor iedereen weggelegd. Een fictief artikel uit een krant uit het jaar 2035.


Redactie – 16 december 2035 – Leestijd 2 minuten

Privacy als luxeproduct: steeds meer mensen afhankelijk van AI

Jarenlang hebben we onze data zonder blikken of blozen afgestaan. Nu we erachter komen dat deze data ook tegen ons wordt gebruikt, is er een tegenbeweging in de samenleving ontstaan. Mensen hebben er veel geld voor over om van de radar te verdwijnen. Maar deze luxe lijkt niet voor iedereen weggelegd.

Verschillende actoren in de samenleving waren het er de afgelopen decennia over eens: artificiële intelligentie (AI) is dé sleuteltechnologie voor het benutten van maatschappelijke en economische kansen. Oplossingen voor problemen werden dan ook zoveel mogelijk geautomatiseerd. De gevolgen van deze automatiseringsdrang beginnen nu duidelijk te worden. Is deze situatie nog omkeerbaar?

Algocratie
De drang om alles te automatiseren heeft ertoe geleid dat AI in het uitvoeren van specialistische taken beter is geworden dan de mens. Taxichauffeurs, dokters en rechters, allemaal beroepen waarin AI in de praktijk beter is gebleken. We zijn op een punt gekomen dat de mens op verschillende gebieden is vervangen door AI.

Volgens AI-ontwikkelaar Joshua Peters reikt de impact van deze ontwikkeling verder dan de verdwijning van beroepen. “In de discussie omtrent AI ging het vaak over het schrikbeeld dat intelligente robots de controle zouden overnemen. Hierbij werd er ten onrechte vanuit gegaan dat een afzonderlijk systeem de capaciteit zou hebben om menselijke intelligentie te overstijgen.” Zo ver is de ontwikkeling van AI nooit gekomen, menselijke intelligentie is namelijk meer dan een krachtig brein. Wat volgens Peters echter over het hoofd werd gezien is dat als hele krachtige specialistische systemen aan elkaar worden gekoppeld, er ook een intelligent systeem ontstaat. “In plaats van ‘General AI gone bad’, is het ‘Narrow AI everywhere’. Steden hangen vol met sensoren en AI maakt geautomatiseerde keuzes, zónder tussenkomst van de mens. Dit gaat veel verder dan slimme lantaarnpalen.” Door een aaneenschakeling van AI-systemen stuurt AI nu verschillende domeinen aan. De overheid is hierdoor steeds meer buiten spel komen te staan. De democratie is veranderd in een algocratie. Steeds meer experts waarschuwen hierbij voor een black box society, waarin keuzes van slimme algoritmen niet meer te herleiden zijn. “De geest is uit de fles en die kunnen we niet zomaar terug stoppen”, besluit Peters. Het zijn met name de grote techbedrijven die hiervan lijken te profiteren.

In plaats van ‘General AI gone bad’, is het ‘Narrow AI everywhere’

Joshua Peters, AI-ontwikkelaar

Tegenbeweging
Al die tijd stonden veel mensen zonder al te veel aarzelen hun data af. Het algoritme fungeerde bijna als een nieuw soort religie: je geloofde alleen wat het systeem je liet zien. We komen er echter achter dat we steeds vaker worden afgerekend op onze data. Denk bijvoorbeeld aan de preventieve opsluiting van mensen die mogelijk in de toekomst een misstap zouden kunnen begaan. Volgens technosoof Amy Conners zorgt deze toename van ongelijkheid en sociale fragmentatie voor een tegenbeweging in de samenleving. “Het wel of niet afstaan van data heeft invloed op de mogelijkheden en kansen die je in het leven krijgt. Het afstaan van data zorgt bijvoorbeeld voor lagere verzekeringspremies. Wanneer je weinig geld te besteden hebt, kies je er dus bijna als vanzelfsprekend voor om je data af te staan.” Alleen meer welvarende mensen hebben de mogelijkheid om een hogere premie te betalen en dus hun data niet af te staan. Privacy wordt hierdoor steeds meer een luxe product, dat alleen voor een kleine groep beschikbaar is. Dit zorgt volgens Conners voor een nog grotere toename van ongelijkheid. “Ook zie je steeds meer commerciële bedrijven ontstaan die een leven off the grid garanderen. Alleen als je genoeg betaalt kun je de data-dans ontspringen.”

Een leven buiten de radar heeft echter consequenties voor je gezondheid. Welvarende mensen kunnen zich veroorloven om ongezond te blijven leven, omdat hun premie daarvan niet afhankelijk is. Mensen met een lager inkomen zijn juist gezondere keuzes gaan maken, zodat de premies lager worden. De relatie tussen welvaart en welzijn is hierdoor enorm veranderd.


Meer weten over ons opleidingstraject STUDIO? Klik hier.

Meer weten over verschillende toekomstscenario’s en AI? Ga naar https://detoekomstvanai.nl/ 

Rudy van BelkomDe Balie STUDIO-deelnemer en Toekomstonderzoeker