5 vragen aan Strategische Alliantie Jonge Mantelzorg
Interview – Amsterdamse jongeren die zorg voor iemand dragen zijn niet altijd even makkelijk te bereiken door gemeente en instanties. De Balie Live Journalism duikt in de wereld van mantelzorg en publiceert komende weken interviews met Amsterdammers die zich ermee bezig houden. Dit keer met Michael Buynsters, coördinator van de Strategische Alliantie Jonge Mantelzorg. Hij woont in Amsterdam en zet zich in voor een betere positie van jongeren die voor iemand zorgen.
“Er wordt nog te weinig naar jonge mantelzorgers omgekeken.”
Waarom komen jonge mantelzorgers slecht in beeld bij instanties?
“Ik ben zelf ook jonge mantelzorger geweest. In mijn jeugd kwamen er heel veel verschillende hulpverleners bij ons thuis over de vloer voor mijn zusje. Zij heeft een zeer ernstige verstandelijke beperking en gedragsproblematiek. In die 12 jaar dat mijn zusje thuis woonde is er maar één hulpverlener geweest die naar mij heeft gevraagd. Zij stuurde mijn ouders weg en zei ‘hoe gaat het met jou?’. Ik was nog maar tien, maar ik weet nog precies hoe ze eruit zag. Ze had lang krullend haar en droeg beige leren laarzen over haar spijkerbroek. Zij zag me staan. Alle andere hulpverleners kan ik mij niet herinneren. Er wordt nog te weinig naar jonge mantelzorgers omgekeken.”
Waarom gebeurt dat niet genoeg?
“Het is lastig om de doelgroep te bereiken doordat de omgeving van jonge mantelzorgers, zoals leraren en huisartsen, hen vaak niet herkennen. Laat staan dat ze doorhebben wat het betekent voor een jongere als ze thuis zitten met een zieke of verslaafde ouder. En kinderen zelf herkennen zich niet zo snel in het beeld van een mantelzorger, voor velen voelt het als normaal. Daar kan beter op worden ingespeeld. Zowel docenten, zorgcoördinatoren op scholen als zorgverleners moeten jonge mantelzorgers beter signaleren, ondersteunen en doorverwijzen waar nodig.”
Maar dat kost extra tijd en geld…
“Nee, eigenlijk niet, een groot deel van de infrastructuur ligt er al. De Strategische Alliantie Jonge Mantelzorg pleit ervoor om zoveel mogelijk voort te bouwen op wat er al is. Zo zijn er op scholen vaak al zorgcoördinatoren die kinderen helpen die behoefte hebben aan ondersteuning. Als zij leren wat de impact is van een zorgsituatie op een kind en hoe ze jonge mantelzorgers kunnen herkennen en ondersteunen, dan kun je eventuele schoolproblemen als uitval, toetsen missen of onderpresteren voor zijn.”
Foto: Sandra Hoogenboom voor Mug Magazine Michael Buynsters (l) en Viroen Soebedar (r)
Wat versta jij onder jonge mantelzorgers?
“In Nederland hanteren we de brede definitie. Ofwel, jonge mantelzorgers zijn kinderen en jongeren tot 25 jaar, die opgroeien met iemand in hun directe omgeving die een psychische kwetsbaarheid, chronische ziekte, beperking of verslaving heeft. Jonge mantelzorg is breder dan alleen mantelzorgtaken uitvoeren. De eerste is zorgen dragen, oftewel huishoudelijke – of zorgtaken overnemen. De tweede is zorgen maken, bijvoorbeeld over de zorgsituatie thuis of over de impact daarvan op jouw eigen leven. En de derde is zorgen missen, omdat de zorgsituatie ervoor kan zorgen dat er minder zorg en aandacht voor jou is in het gezin. Er voor iemand zijn kan heel mooi zijn, maar kan ook serieuze gevolgen hebben. Jonge mantelzorgers lopen grotere kans op psychosomatische gezondheidsproblemen dan leeftijdsgenoten. Ze kunnen zichzelf wegcijferen of creëren op jonge leeftijd al een te groot verantwoordelijkheidsgevoel. Hun kindertijd komt onder druk te staan.”
Wat kan de alliantie voor hen betekenen?
“We zijn een landelijk samenwerkingsnetwerk en richten ons op het creëren van meer bewustwording over en het verbeteren van de positie van jonge mantelzorgers. Essentieel daarin is het bereiken van de groep en ervoor zorgen dat zij weten welke ondersteuningsmogelijkheden er voor hen zijn. De Strategische Alliantie Jonge Mantelzorg begint dit jaar bijvoorbeeld met een pilot waarin we jonge mantelzorgconsulenten koppelen aan een aantal scholen, zowel middelbare scholen als basisscholen, verdeeld over heel Nederland. Op die manier hopen we de ondersteuning voor jonge mantelzorgers zo laagdrempelig en toegankelijk mogelijk te houden.”
Dit interview verschijn eerder in Mug Magazine van april 2022.
