5 vragen aan Platform Mantelzorg Amsterdam

Interview – Een op de elf Amsterdammers is mantelzorger, zegt Gemeente Amsterdam. Maar volgens verschillende instanties, experts betrokkenen ligt dat aantal veel hoger. De groep is volgens hen niet goed genoeg in beeld bij de gemeente. De Balie Live Journalism duikt in de wereld van mantelzorg en publiceert komende weken interviews met Amsterdammers die zich ermee bezig houden. Dit keer met Malène Duijst van Cliëntenbelang Amsterdam, coördinator van hun Platform Mantelzorg Amsterdam.

 Uit onderzoek blijkt dat jonge mantelzorgers op latere leeftijd klachten kunnen krijgen en meer dan de helft met een hulpvraag in de GGZ terechtkomt.

Worden mantelzorgers genoeg ondersteund?
“Kort gezegd, nee. En het wordt ook nog eens steeds minder. Vroeger kreeg je nog een jaarlijkse waardering van de gemeente, een VVV bon. Dat is inmiddels wegbezuinigd, alleen in de stadsdelen worden nog activiteiten georganiseerd op de dag van de mantelzorg. Maar die waardering is niet het belangrijkste, er wordt steeds meer verwacht van mantelzorgers omdat de zorg wordt afgeschaald. Als je wilt dat iedereen zo lang mogelijk thuis kan blijven wonen, moet je nu al stappen gaan zetten voor goed beleid voor de naasten en mantelzorgers.” 

Wat kan Cliëntenbelang Amsterdam doen voor mantelzorgers?
“We zijn een onafhankelijke koepelorganisatie voor patiënten, naasten en mantelzorgers. Een mantelzorger is voor ons iemand die zorg en ondersteuning biedt aan een naaste die chronisch ziek is en/of een beperking heeft. Dat is heel breed, want dé mantelzorger bestaat niet.

Platform Mantelzorg Amsterdam komt op voor de positie van mantelzorgers en vraagt er aandacht voor bij de politiek en de overheid. Cliëntenbelang Amsterdam heeft gratis cliëntondersteuners die mantelzorgers onder meer advies geven bij het regelen van voorzieningen. Platform Mantelzorg Amsterdam geeft informatiebijeenkomsten en schrijft ongevraagde adviezen aan de gemeente Amsterdam voor betere ondersteuning van mantelzorgers.”

Met welke vragen komen mantelzorgers bij jullie? 
“Dat kunnen hele praktische dingen zijn, zoals hoe kom ik aan een parkeervergunning, OV-vergoeding of een mantelzorgverklaring. We proberen altijd de juiste en meest passende informatie te geven en verwijzen vaak door naar onze cliëntondersteuners of een mantelzorgconsulent. Die hebben veel informatie paraat zoals over logeeropvang, een vorm van respijtzorg, of hulp bij het huishouden. Platform Mantelzorg Amsterdam komt op voor de collectieve belangen van mantelzorgers, we hebben daarvoor de verhalen nodig van de mantelzorgers uit de praktijk. Die krijgen we door goed naar hen te luisteren en dialogen te houden in de buurten.”

En hoe zit dat met jonge mantelzorgers? 
“Die komen we ook tegen in ons werk, maar veel minder. Vaak herkennen ze zich niet in het beeld van mantelzorger, omdat veel communicatie gericht is op ouderen. Daardoor weten ze de loketten natuurlijk ook minder te vinden. Daarom hebben we twee jaar terug tijdens de week van de jonge mantelzorg een manifest opgesteld voor jonge mantelzorgers. Hierin pleiten we voor een beleid van de gemeente waarin de belangen van jonge mantelzorgers en hun gezin beter verankerd zijn.

Het lijkt misschien voor de hand liggend, maar het gebeurt nog altijd te weinig dat er ondersteuning wordt geregeld voor alle gezinsleden. Als er iemand langdurig ziek/beperkt/verslaafd is, is het belangrijk dat ook jonge mantelzorgers aandacht krijgen. Met name als alles gewoon goed lijkt te gaan op school of werk. Uit onderzoek blijkt dat juist deze groep op latere leeftijd klachten kan krijgen en meer dan de helft komt met een hulpvraag in de GGZ terecht. Als er structurele aandacht is voor jonge mantelzorgers, voorkom je die klachten later.”

Wat moet er daarvoor veranderen? 
“Het begint bij de bezuinigingen van het rijk op zorg. Als er steeds minder geld is voor zorg, komt er steeds meer op de schouders van mantelzorgers terecht. Zo simpel is het. Het tweede grote probleem is het gebrek aan beleid. Er is geen beleidsvisie als het gaat om de ondersteuning en organisatie van mantelzorg op de lange termijn. Die moet er echt komen want op deze manier doorgaan, maakt het kunnen bieden van mantelzorg onhoudbaar.”