Beeldbepalers: Iris Kensmil

In de serie Beeldbepalers maakt een toonaangevend kunstenaar samen met ons een avondvullend programma. Dit keer stelde beeldend kunstenaar Iris Kensmil een avond samen rond haar verbeeldingen vanuit Zwart perspectief.

Kensmil staat bekend om haar indringende olieverfschilderijen, tekeningen en installaties. Ze verbeeldt belangrijke Zwarte schrijvers, musici en activisten. Zo laat ze de (intellectuele) geschiedenis zien vanuit onderbelicht perspectief: Zwart en feministisch. In De Balie verbindt Kensmil dat verleden met het heden door middel van verdiepende gesprekken en een speciaal voor deze avond gemaakte performance.

Samen met zes jonge Zwarte vrouwen presenteert ze ”One Step backward, Two Step Forward”. Deze performance toont beeldmateriaal van Kensmil zelf over Zwarte denkers. Over hen reageren Djuwa Mroivili, Lakiescha Tol, Zaïre Krieger, Lisette Ma Neza, Munganyende Hélène Christelle, en Grâce Ndjako. Wat betekenen Zwarte intellectuelen voor dit zestal? Deze performance krijgt in het najaar een vervolg, als de solotentoonstelling van Iris Kensmil bij kunstinstituut Melly Rotterdam op 1 oktober opent.

Ook geven twee prominente gezichten uit de kunstwereld een lezing. Directeur van London’s Chisenhale Gallery Zoé Whitley, die co-curator was van Soul of a Nation, daarna curator van het Van Abbemuseum Nick Aikens. Tot slot gaat Kensmil in gesprek met haar collega Willem de Rooij over wat kunst is en doet (of kan doen).

Deze avond is gedeeltelijk in het Engels.

Over de sprekers

Beeldend kunstenaar Iris Kensmil wordt in 1970 geboren in Amsterdam. Ze groeit het eerste deel van haar jeugd op in Paramaribo, Suriname. Ze leeft en werkt inmiddels in Amsterdam. Kensmil is lid van het bestuur van W139 en van de Raad van Toezicht van Manifesta. In 2019 vertegenwoordigt ze Nederland op de Biënnale van Venetië. Recente solotentoonstellingen zijn onder meer Something Still Comes Back – Matthew Brown Los Angeles; Women Make History. Feminism in the Age of Transnationalism – The Haifa Museum of Art, ISR (2019); Blues Before Sunrise – Museum Kranenburgh, Bergen, NL (2019); Shifting Colours, met Willem de Rooij -Tropenmuseum Amsterdam (2014). Kensmil deed verschillende projecten met The Black Archives.

Zoé Whitley is kunsthistoricus en curator. Ze is sinds 2020 directeur van de Chisenhale Gallery in Londen. Daarvoor bekleedt ze diverse posities bij o.a. het Victoria and Albert Museum, de Tate galleries en de Hayward Gallery. In 2019 is ze verantwoordelijk voor de organisatie van het Britse paviljoen op de Biennale van Venetië.

Nick Aikens is sinds 2013 docent aan de DAI Art Praxis en curator bij het Van Abbemuseum, waar hij het huidige onderzoeksprogramma Deviant Practice leidt. Hij is Research Affiliate, CCC bij de Visual Arts Department, HEAD, Genève (sinds 2016) en sinds 2013 maakt deel uit van de redactie van L’Internationale Online.

Willem de Rooij studeerde kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en beeldende kunst aan de Rietveld Academie en de Rijksakademie in Amsterdam. Hij won de Charlotte Köhler Prijs en de Bâloise Art Prize in 2000, en was Robert Fulton Fellow op Harvard University in 2005. Samen met Jeroen de Rijke vertegenwoordigt hij Nederland op de Biënnale van Venetië in 2005. Sinds 2006 is hij docent aan de Staedelschule in Frankfurt am Main. In 2016 was hij medeoprichter van het BPA// Berlin-programma voor kunstenaars en werd hij lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. De werken van De Rooij zijn te vinden in de collecties van het Stedelijk Museum, Amsterdam; MUMOK, Wenen; Hamburger Bahnhof, Berlijn; Centre Pompidou, Parijs; MOCA, Los Angeles en MOMA, New York.

Grâce Ndjako studeerde Filosofie en Politicologie in Amsterdam en Parijs. Ze is momenteel onderwijsassistent niet-Westerse filosofie aan de Universiteit van Amsterdam. Ze schrijft o.a. voor Dipsaus Exclusives, de Nederlandse Boekengids en Hard//Hoofd. Vorig jaar verscheen haar bijdrage in AfroLit: Moderne literatuur uit de Afrikaanse Diaspora samengesteld door Dalilla Hermans & Ebissé Rouw.

Lakiescha Tol is PPLE student en medeoprichter van Zetje In, een organisatie die ernaar streeft racisme en discriminatie te bestrijden door middel van inclusief onderwijs.

Zaïre Krieger is afgestudeerd in Internationaal Recht, Journalist bij onder andere Dipsaus, Oneworld de VARAGids en Vice, en als Spoken Word artiest te horen geweest in het Van Gogh Museum, TEDxAmsterdamWomen en winnares van een Spoken Award 2019. Zaïre strijd met woorden, kunst, essays, en met beleidsanalyses voor een betere, inclusievere wereld.

Munganyende Hélène Christelle telt een twintigtal bewogen levensjaren tussen Kigali, Eindhoven en Brussel. Ze creëerde het podcastplatform FUFU&DADELS en maakte indruk met haar maatschappijkritische essays. Als maker en denker beweegt Munganyende’s werk zich tussen popcultuur en millenial-feminisme. Daarover doceert ze dit schooljaar Beyonceology aan Artez Hogeschool voor de kunsten. Munganyende’s werk werpt een intieme blik op zwart-zijn, vrouw-wording en thuiskomen.
Haar debuutroman Vreemd Fruit verschijnt dit jaar bij uitgeverij Pluim.

Lisette Ma Neza is slam poet en muzikant. Ze studeerde film in Brussel. In 2017 won ze als eerste Nederlandstalige, als eerste vrouw en als eerste dichter van kleur het Belgisch Kampioenschap in Poetry Slam. Samen met Neil Akenzua vormt ze een duo. Hun performances balanceren tussen pijnlijk direct en verliefde naïviteit, en grijpen het publiek dikwijls bij de keel.

Djuwa Mroivili is pianist en zoekt in haar muziekpraktijk naar manieren om de exclusieve klassieke muziektraditie te doorbreken. Ze doet onderzoek naar tradities van Zwarte componisten in de klassieke muziekwereld. Ze bereidt een project voor bij De Nationale Opera en speelt muziek van Florece Price in de Nieuwe Concertgebouw Sessions.