De debietmeter: nieuwste speeltje in de strijd tegen schimmelwoningen

‘Wanneer de huurder naar de verhuurder wijst, of andersom, biedt de debietmeter uitkomst’

Reportage – Wethouder Laurens Ivens loopt uitgelaten de woning van Amir* in het Amsterdamse Buitenveldert binnen. We hebben op een regenachtige ochtend afgesproken om samen met Stichting !WOON een zogenoemde debietmeting te doen, een meting van de kwaliteit van ventilatie in de woning.

Ivens hoeft amper te vragen wat er aan de hand is of Amir barst los. De ventilatie van de woning baart hem zorgen, maar het contact met de woningbouwvereniging irriteert hem het meest: ‘Eigen Haard denkt niet mee. Dus moest ik Stichting !WOON inschakelen. Op basis van metingen hebben ze voor mij een brief geschreven. Maar er is geen reactie gekomen.’

Amir bewoont nu 14 jaar de woning, met zijn vrouw en drie kinderen van 17, 18 en 22 jaar oud. Sinds het begin dat ze er wonen hebben ze last van schimmel in de badkamer en keuken, een symptoom van slechte ventilatie en binnenlucht. ‘Ieder half jaar moet ik de schimmel overschilderen, want het blijft terugkomen. Twee van mijn kinderen hebben last van astma sinds hun geboorte. We merken het dus snel wanneer de kwaliteit van de lucht niet goed is. Ze gebruiken zware medicijnen.’

Binnen een paar dagen contact

Oscar Vrij van Stichting !WOON heeft dagelijks te maken met probleemgevallen rondom achterstallig onderhoud in huurwoningen. Het valt hem op dat de meeste corporaties wel reageren, zeker als de melding concreet is. ‘Maar in dit geval hebben we twee à drie weken geleden Eigen Haard een brief gestuurd met een formele klachtenmelding. De standaard is toch wel dat een corporatie binnen een paar dagen een contactpoging doet.’

Wanneer de corporatie niet of te langzaam met een oplossing komt voor achterstallig onderhoud, ondersteunt Stichting !WOON bij het verzamelen van bewijsmateriaal en het voorleggen van de casus bij de Huurcommissie, die geschillen tussen huurder en verhuurders oppakt en klachten toetst aan het bouwbesluit. In het bouwbesluit staan de minimale bouwtechnische voorschriften voor een woning vermeld.

Wethouder Laurens Ivens

Blij zijn met een dak boven je hoofd

De situatie van Amir staat niet op zich. Het komt vaker voor dat Amsterdamse huurders het gevoel hebben dat hun klacht niet gehoord wordt. Op een enquête over achterstallig onderhoud die De Balie Live Journalism uitzette in samenwerking met AT5, kwamen meer dan duizend reacties. 60% van de respondenten gaf aan wel melding van achterstallig onderhoud te hebben gemaakt bij de verhuurder, zonder dat de klacht verholpen werd.

Amir: ‘Ik ben nu al twee jaar bezig met melding maken bij Eigen Haard, en de laatste keer is er een opzichter langs geweest. Toch is er nog steeds niets gebeurd. Hij zei dat wij blij moeten zijn met een dak boven ons hoofd.’ Wethouder Ivens lacht van de schrik: ‘Zei hij dat echt zo? Ik wil die badkamer nu wel graag zien.’

Oscar Vrij van Stichting !WOON loopt voorop met de debietmeter, het nieuwste speeltje in de strijd tegen schimmelwoningen. Amir blijft met zijn armen over elkaar in de deuropening van de badkamer staan. Rondom de witgeschilderde buizen die tegen het plafond aan zitten, zitten donkere schimmelplekjes. De debietmeter geeft een duidelijk resultaat. Volgens Vrij is er sprake van hoge vochtproductie en lage luchtafvoer, belangrijke spelers bij ventilatieproblemen.

Oscar Vrij van Stichting !WOON toont Wethouder Laurens Ivens de debietmeter

Schimmels als bewijsmateriaal

De douche van de woning wordt vaak gebruikt, waardoor de buren, die met minder mensen hetzelfde type woning bewonen, minder last hebben van het probleem. De bovenbuurvrouw is een oudere vrouw, die volgens Amir zelden doucht.

Ivens luistert naar de uitleg van Vrij: ‘Volgens het bouwbesluit is er bij minder dan 12 vierkante meter per persoon sprake van overbewoning. Met vijf personen delen ze 60 vierkante meter. Het huis hoort dus te voldoen, er hoort geen schimmel te ontstaan bij normaal douchegedrag.’ Vrij merkt dat het probleem vaak richting de gebruiker geschoven wordt. Zo wordt de gebruiker vaak aangespoord om beter te ventileren en de ramen open te zetten. ‘Maar in de meeste gevallen gaat het om bouwtechnische gebreken aan de woning. Gedragsveranderingen kunnen het probleem verminderen maar zullen niets oplossen.’

Het probleem zou verholpen kunnen worden met een nieuw ventilatiesysteem. Dat kan bijvoorbeeld een oplossing met een motortje zijn, mechanische ventilatie, die je aan kan zetten als de douche gebruikt wordt. Vrij worstelt met de voorwaarden die door de huurcommissie gesteld worden aan het bewijsmateriaal. Huurders moeten kunnen bewijzen dat er een gebrek is, dat er schimmel zit. Met tegenstrijdige adviezen door Stichting !WOON als gevolg: ‘Soms moeten we adviseren om schimmel niet te verwijderen. Een tegenstrijdig advies, want hoe langer de schimmel blijft zitten, hoe slechter de luchtkwaliteit. Het is ongezond.’

De schimmels vormen het bewijsmateriaal voor de Huurcommissie, die het probleem formeel kunnen aankaarten. De debietmeting geeft aanvullend bewijsmateriaal. Wanneer de huurder naar de verhuurder wijst, en andersom, en schimmelvorming nog niet in het oog springt, biedt de debietmeter uitkomst. Vrij: ‘Ik hoop eerlijk gezegd dat Eigen Haard zélf zegt, dit voldoet niet aan het bouwbesluit, en er iets aan doet. Wij gaan er in ieder geval achteraan, extra porren’.

Een woordvoerder van Eigen Haard, de woningcorporatie die het huis in Buitenveldert verhuurt, laat vrijdagochtend weten dat er inderdaad een paar weken geleden een klacht is binnengekomen over de ventilatie in de woning. Op deze brief was nog niet gereageerd, de woordvoerder belooft daarom dat er zo snel mogelijk contact met de bewoner wordt opgenomen. ‘Het liefst vandaag en anders na het weekend.’

Amir ontving inderdaad vrijdagmiddag een oproep van Eigen Haard en is ‘benieuwd wat hun volgende stappen zullen zijn’. Wethouder Ivens maakt zich vooral zorgen over het grotere plaatje en wil graag met de corporaties afspreken dat zij voldoende geld opzijzetten voor onderhoud. Volgens Ivens is er op dit moment is er geen stimulans om snel werk te maken van onderhoud: ‘als ze deze woning opknappen, zullen ze ook onderhoud moeten plegen bij de buren. Dat begint natuurlijk wel een kostenplaatje te worden’.

Amir* wilde niet met zijn echte naam in het artikel. Naam bekend bij redactie.