Troost in traditie: een middag met Michael Ignatieff

Hoe om te gaan met het leed van een wereld in crisis? Michael Ignatieff ging op onderzoek. Wat kunnen we van onze voorouders leren over troost?

In de onheilspellende eerste coronamaanden weet Michael Ignatieff soms niet wat hij met zichzelf aan moet. Sombere, onzekere tijden dienen zich aan, en door lockdowns verwerken we het in afzondering. Hoe om te gaan met dat individuele leed? Ignatieff veronderstelt dat er geen troost bestaat zonder hoop. Maar wat betekent ergens troost uit putten überhaupt? 

De Canadese schrijver, wetenschapper en oud-politicus Ignatieff begint aan een zoektocht die zal uitmonden in een boek. Hij doorloopt de geschiedenis en analyseert in verschillende tijdsgewrichten en culturen waar mensen troost uit putten. Zo ontdekte hij dat een Romein zich bij verdriet vooral niet uit het veld moest laten slaan: de bewondering voor zo veel zelfbeheersing werd dan weer als troostend ervaren. Ook muziek kan een hoofdrol spelen. Zo verloor een Weense pianiste haar kind van drie en raakte in een maandenlange depressie waarin ze niet kon huilen. Tot Beethoven langskwam voor een privéconcert. Binnen een uur stroomden de tranen over haar wangen – en voelde zij zich getroost.

Ignatieff maakte zelf enkele jaren geleden kennis met de helende kracht van psalmen. Bij een uitvoering van het Nederlands Kamerkoor raakte hij tot zijn eigen verbazing overmeesterd door emoties. Niet eerder had hij zich zo getroost gevoeld als toen deze muziek door de ruimte galmde. Hoe kon het dat hij, een geenszins religieuze man, ten diepste geraakt werd door gezang over ‘De heer is mijn herder’? Wat vertellen oude tradities ons over getroost worden en troosten?

Sopraan Mónica Monteiro van het Nederlands Kamerkoor, onder begeleiding van Mike Fentross op theorbe, voorzien de middag van troostrijke muzikale begeleiding in de vorm van verschillende psalmen.

ENGLISH: Michael Ignatieff will discuss his new book ‘On Consolation: Finding Solace in Dark Times’. The conversation he will be having with Yoeri Albrecht will be held in English.