Het totalitarisme ligt altijd op de loer. Hoe kan de open samenleving behouden en de democratie beschermd worden? Het waren de grote vragen waar Karl Popper zich mee bezig hield. Rechtsfilosoof Bastiaan Rijpkema en Tweede Kamerlid Bram van Ojik gaan in gesprek over wat de ideeën van Popper betekenen voor het maken van beleid en het inrichten van de democratie.
Geschiedenis kent geen wetmatigheden. Maar als de uitkomst van beleid ongewis is, hoe maak je het dan? Popper hecht aan kritische reflectie en zelfcorrectie, een plan moet altijd bijgesteld kunnen worden als de uitkomsten niet de gewenste zijn. In hoeverre is dit het geval in onze huidige samenleving en de politiek?
In 1945 verscheen Poppers De open samenleving en haar vijanden. In tijden van totalitarisme en oorlog, reflecteerde Popper op de dreigingen voor een open samenleving, de noodzaak van kritische burgers en de betekenis van de geschiedenis. Dit resulteerde in een van de grote politiek-filosofische werken van de twintigste eeuw.
Sprekers
Livestream
Over de sprekers
Rechtsfilosoof Bastiaan Rijpkema is universitair docent, verbonden aan de afdeling Encyclopedie van de rechtswetenschap aan de Universiteit Leiden. In 2015 promoveerde hij met Weerbare democratie: de grenzen van democratische tolerantie dat in 2018 ook in het Engels verscheen. In 2016 werd Weerbare democratie verkozen tot winnaar van de Prinsjesboekenprijs, de prijs voor het beste politieke boek van het jaar. In dit boek schreef hij al uitgebreid over het denken van Karl Popper.
In de jaren 70 werd Bram van Ojik lid van een van de voorlopers van Groenlinks, de PPR. Begin jaren negentig werd hij lid van de Tweede Kamer voor GroenLinks. Van Ojik was voorzitter van Milieudefensie tussen 1995 en 1997. Voor het ministerie van Buitenlandse Zaken bekleedde hij meerdere functies waaronder Directeur Voorlichting, directeur Sociale Ontwikkeling en ambassadeur in Benin. Tussen 2012 en 2015 was Van Ojik fractievoorzitter van Groenlinks. Sinds 2017 is hij in de Tweede Kamer woordvoerder Buitenlandse Zaken, Europese Unie en asiel/migratie.
Publieke Intellectuelen
De rechtsstaat, haar vrijheden en verworvenheden staan onder druk, in Europa en daarbuiten. De ideologische tegenstellingen in de samenleving groeien, wat leidt tot polarisatie. Hoe moeten onze rechtsstaat en democratie eruit zien, hoe gaan we om met ondermijning van de rechtsstaat? In deze programmaserie onderzoeken we met hedendaagse denkers, schrijvers en politici essays en ideeën van invloedrijke schrijvers uit de vorige eeuw en kijken we wat van we van hun ideeën over vrijheid, democratie en de rechtsstaat kunnen leren.
Misschien ook wat voor jou?
Publicist Zihni Özdil duikt met een speciaal voor deze avond geschreven essay in het werk van schrijver en columnist Karel van het Reve. Van het Reve was, mede door de humoristische en kritische toon in zijn werk, geliefd onder een groot publiek. Toch was zijn werk niet onomstreden. Het politieke systeem in de Sovjet-Unie, ideologieën