Maxim Februari: menselijk recht in tijden van datasturing en natuurgeweld

In een tijd waarin we van crisis naar crisis gaan, zoeken bestuurders naar snelle oplossingen. Grondrechten worden daarin lang niet altijd gewaarborgd. Tegelijk komen nieuwe technologieën op die de werking van het recht ingrijpend veranderen. Maxim Februari beschrijft in zijn nieuwe boek hoe de democratische rechtsstaat verandert onder invloed van deze twee ontwikkelingen: de klimaatverandering en intelligente technologieën. Tijdens deze avond bespreken we hoe die verandering zich voltrekt en op welke manier de rechtsstaat bewaakt kan en moet worden.

Aan de hand van fragmenten uit het boek ‘Doe zelf normaal’ bespreken we het coronabeleid en het klimaatbeleid vanuit het perspectief van de democratische rechtsstaat. Daarnaast spreken we over de manier waarop regelgeving en handhaving veranderen door de datatechnologie. De vraag bij dit alles is of we zelf ons gedrag nog kunnen blijven normeren als natuur en technologie beslissingen voor ons nemen. De wetenschap onderzoekt inmiddels ijverig hoe je de rechtsstaat aan al deze veranderingen aanpast; het wordt hard tijd dat de samenleving meedenkt.

Over de sprekers:

Schrijver, jurist en filosoof Maxim Februari is een van de scherpzinnigste en origineelste denkers van ons taalgebied. Hij is de auteur van bejubelde romans (Klont en De literaire kring), essays en columns. In 2008 ontving Februari de Frans Kellendonkprijs voor zijn gehele oeuvre, en in 2018 de J.H. Heldringprijs voor columnistiek. Hem is de P.C. Hooft-prijs 2020 toegekend. In februari verschijnt zijn nieuwe boek Doe zelf normaal.

Mireille Hildebrandt is onderzoeksprofessor ‘Interfacing Law and Technology’ aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB). Zij is mededirecteur van de onderzoeksgroep Law Science Technology and Society studies (LSTS) aan de Faculteit Recht en Criminologie. Daarnaast bekleedt zij de leerstoel Smart Environments, Data Protection and the Rule of Law aan het Instituut voor Informatica en Informatiewetenschappen (iCIS) van de Radboud Universiteit Nijmegen. Haar onderzoek richt zich op de interactie tussen data- en code-gestuurde oplossingen enerzijds, en recht en rechtsstaat anderzijds.

Karel Smouter is redacteur bij NRC waar hij de portefeuilles Maatschappelijk onbehagen en Geestelijk leven beheert, voor deze krant was hij eerder chef Media en correspondent Oost-Nederland. Daarvoor was hij medeoprichter en adjunct-hoofdredacteur van De Correspondent. In 2022 verscheen zijn essay Blauw wit rood. De boerenopstand als spiegel voor Nederland bij De Bezige Bij.

Roel Dobbe is Assistent Professor en werkt op het snijvlak van engineering, ontwerp en governance van datagestuurde en algoritmische besturings- en besluitvormingssystemen. Hij is gepromoveerd in Control, Intelligent Systems and Energy op het departement Electrical Engineering and Computer Sciences van de University of California Berkeley.

Jerfi Uzman studeerde Nederlands recht aan de Universiteit Leiden en promoveerde aan diezelfde universiteit in 2013 op een proefschrift getiteld Constitutionele remedies bij schending van grondrechten. Over effectieve rechtsbescherming, rechterlijk abstineren en de dialoog tussen rechter en wetgever (Kluwer, 2013). In het kader van dat onderzoek verbleef hij onder meer aan de universiteit van Cambridge (Selwyn College) en aan het beroemde Max-Planck-Institut für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht in Heidelberg. Tussen 2013 en 2019 was hij als universitair docent staats- en bestuursrecht verbonden aan de Leidse universiteit. In 2018 stapte hij over naar de Universiteit Utrecht. Aanvankelijk als universitair hoofddocent, en vanaf 1 april 2019 als hoogleraar staatsrecht.