Sonja Vujanović was one of the first women who joined the partisan resistance movement in Yugoslavia. Inspired by the revolutionary books she received from a classmate in high school, she joined the communist and antifascist organization in the late 1930s and in 1941 became a partisan fighter in German-occupied Serbia. Ultimately, she was captured, tortured and after several other prisons and concentration camps, ended up in Auschwitz-Birkenau. There she became a member of the resistance and a leader of its combat unit.

By listening to Sonja’s story, told vividly despite her being almost 100 years old when the film was shot, we travel through the landscapes of her revolutionary life as they exist today. The Serbian forests and mountains where the partisans gathered are complemented by the muddy grounds and countless chimneys of Auschwitz and Sonja’s tiny Belgrade flat where she lived with her husband and cat.

After the film, the director Marta Popivoda will join us for a Q&A with Noortje Smeltink.

Close Enough follows the adventures of Giani – a Roma boy who, in a Europe torn apart by the Second World War, travels from Bucharest to Paris to meet his idol, Django Reinhardt. Giani embarks on this dangerous journey in the middle of the raging Second World War, as he hopes Django will teach him how to become a great guitar player.

The animated story of Giani is intertwined with the quasi-documentary drama of director Valentin, as he faces real-life constraints to his creativity. The eventful plot of Close Enough weaves a story about the challenges we need to overcome in order to fulfil our dreams, sparkled with a healthy dose of slapstick humour and numerous cinematic references.

After the film, the director (and protagonist) Valentin Urziceanu engages with the audience in a Q&A.

Daughters of the Sun is het hartverscheurende verhaal van duizenden Jezidi-vrouwen die steeds meer in de vergetelheid raken.

In 2014 viel de Islamitische Staat de provincie Sinjar in Iraaks Koerdistan aan. Een plek waar vooral Jezidi leven, een traditionele religieuze gemeenschap met veel oude gewoontes. Veel oudere mannen en vrouwen werden geëxecuteerd. Jonge vrouwen werden bruut gescheiden van hun familie, onder dwang bekeerd tot de islam en ingelijfd als seksslavinnen van IS-strijders. Sinds de bevrijding van Sinjar in 2016 door de Koerdische strijdkrachten zijn veel van hen teruggekeerd naar vluchtelingenkampen rondom Duhok. De Nederlands-Koerdische filmmaker Reber Dosky volgt in Daughters of the Sun negen van de overlevenden die terugkeren naar hun gemeenschap. De jonge vrouwen staan onder de hoede van theatermaker Hussein, die zich hun lot aantrekt en hen op weg helpt. Hij is voortdurend bezig de bevrijding van meer vrouwen die nog als slaaf worden gehouden van gevluchte IS-strijders in Turkije te begeleiden.

In de film Alleen tegen de staat laat filmmaker Stijn Bouma de getuigenissen zien van vijf gedupeerde moeders in het toeslagenschandaal. Het verhaal loopt van de eerste invorderingsbrieven, en de vernederende jaren die daarop volgen tot de langzame weg naar herstel die inmiddels is ingeslagen. Op de Dag van de burger vertonen we de film opnieuw en gaan we in gesprek met een van de vrouwen uit de film en de ombudsman van Amsterdam: Munish Ramlal. 

In de film vertellen Janet, Nazmiye, Badriah, Derya en Naoual kwetsbaar en openhartig over wat zij de afgelopen jaren hebben meegemaakt. We volgen hun verhaal vanaf het moment dat de brieven kwamen, toen ze nog gewone burgers waren, met een baan, een gezin en een huis. De toeslagenaffaire gooide hun leven overhoop. Een van hen kreeg te maken met een uithuisplaatsing van haar kind, anderen belanden in de schulden, kregen bezoek van deurwaarders en werden onder dwang ontslagen. 

Na de filmvertoning vindt er een nagesprek plaats. Derya werkte mee aan de film, hoe gaat het nu met haar? Munish Ramlal is de Ombudsman Metropool Amsterdam. Hij zet zich in voor een overheid die signaalgevoelig is en eerder de klachten van burgers opvangt. Ook schuift Faith Bruyning aan, zij is jurist en ook een van de gedupeerden van de toeslagenaffaire. In Almere startte ze een plek, Number 90, waar toeslagenouders samen kunnen komen.

Op de dag van burger zijn er meerdere evenementen in Amsterdam. In de ochtend zal een fototentoonstelling bij de Stopera worden geopend. Ook zal het toneelstuk VECHT door Likeminds worden uitgevoerd in de Meervaart. Voorafgaand aan het stuk zal het muziekstuk ‘Toeslagenschandaal’ van Camiel Jansen worden uitgevoerd.

De documentaire is een must-see om inzicht te krijgen in het hoofd van de moedige en charismatische oppositieleider, die op 16 februari overleed in een strafkamp in Rusland.

In augustus 2020 maakte een vliegtuig dat van Siberië naar Moskou vloog een noodlanding. Eén van de passagiers, de Russische oppositieleider Alexei Navalny, was doodziek. Hij werd naar een plaatselijk ziekenhuis gebracht en uiteindelijk geëvacueerd naar Berlijn, waar artsen bevestigden dat hij was vergiftigd met Novichok, een zenuwgas dat eerder betrokken was bij aanvallen op andere tegenstanders van de Russische regering. President Vladimir Poetin ontkende elke betrokkenheid. Navalny overleeft niet alleen de vergiftiging, maar gaat zodra hij weer een beetje hersteld is in de tegenaanval. Samen met een zeer vasthoudende Bellingcat-onderzoeker, verschillende nieuwsoutlets en zijn eigen team gaat Navalny op zoek naar bewijs van de betrokkenheid van het Kremlin. Zijn beslissing om na de bloedstollende zoektocht die daarop volgt toch nog terug te keren naar Rusland, is ongelofelijk en indrukwekkend. Regisseur Daniel Roher had het geluk precies op het goede moment met zijn camerateam ter plekke te zijn. Hij is erbij als Navalny herstelt, samen met zijn vrouw en dochter in Duitsland en treft hem op zijn kwetsbaarste en tegelijkertijd meest rustige moment. Het levert intieme momenten op met deze bijzondere en volhardende familie.

De bekroonde Finse filmmaker en producer Mari Soppela (Family Files en Mother Land) was geschokt toen ze de ‘Glass Ceiling’-index van het tijdschrift Economist ontdekte, met daarin de vooruitzichten voor vrouwen op gelijke kansen op de werkvloer in de geïndustrialiseerde wereld. Ze reisde in vijf jaar de wereld over om het merkwaardige en complexe ‘glazen plafond’ te onderzoeken. Ze volgt programmadirecteur Rebecca Burke, die in een juridische strijd belandt nadat ze erachter komt dat haar voormalige mannelijke collega’s in vergelijkbare functies bijna twee keer zoveel verdienden als zij. Rebecca’s geschiedenis wordt verweven met Mari’s ontmoetingen met andere vrouwen die hun eigen glazen plafond hebben doorbroken of nog proberen te doorbreken.

Oema foe Sranan (Vrouwen van Suriname) is de eerste documentaire over Suriname gesproken in het Sranantongo in de jaren rond de onafhankelijkheid.

De film volgt vier vrouwen, Jetty, Sonja, Somai en Sylvie, die zich verzetten tegen miskenning en uitbuiting en de armoede die ze dagelijks ervaren. Door middel van hun persoonlijke verhalen geven zij zicht op de geschiedenis van kolonialisme, neokolonialisme en discriminatie in Suriname en Nederland. De oorzaken van de armoede worden in beeld gebracht aan de hand van citaten uit “Wij slaven van Suriname” van Anton de Kom, het boek dat is opgenomen in de Nederlandse Canon. Het is een aanklacht tegen de rol van Nederland als kolonisator en tegen de buitenlandse bedrijven die zich verrijken maar het land berooid achterlaten. De film laat een strijdend volk zien in plaats van een lijdend volk. Oema foe Sranan is een politieke film: een resultaat van solidariteit tussen Surinamers en Nederlanders. De documentaire is geproduceerd door Cineclub Vrijheidsfilms in samenwerking met LOSON (Landelijke Organisatie van Surinamers in Nederland). Eye besloot met het IISG in 2021 tot restauratie.

Nummer achttien – the breath of life is het waargebeurde verhaal van Guido van der Werve: een video en performance-kunstenaar die wereldwijd succes heeft met videokunstwerken waarin hij de confrontatie met het leven opzoekt. Daarnaast is hij klassiek pianist, componeert hij muziek, schaakt hij op hoog niveau, en rent hij ultramarathons.

Het is een bijzonder leven, dat genadeloos tot stilstand komt wanneer Van der Werve in 2016 bijna zijn leven verliest bij een zwaar verkeersongeval. Hij loopt traumatisch hersenletsel op, ligt een maand in coma; de artsen zien het somber in. Maar dankzij de buitengewone conditie van zijn lichaam en geest weet hij op wonderbaarlijke wijze te herstellen. In Nummer achttien, door de kunstenaar ‘autofictie’ genoemd, rekent hij definitief af met het frustrerende revalidatieproces. Een proces dat opvallend veel parallellen met zijn ingewikkelde jeugd vertoont. Omdat mensen de jonge Guido altijd vertelden dat hij een abnormaal kind was, ging hij, naar eigen zeggen, enorm overcompenseren. Eén ding is zeker: als hij wat meer was geweest zoals alle andere mensen, had hij het niet kunnen navertellen. Nummer achttien is niet alleen een poëtisch zelfonderzoek, maar ook een ode aan alle buitenbeentjes.

Merge și-așa (Close Enough) is a satire about cinema, music and life, the film follows the story of Giani. A Roma boy who travels – in a Europe torn apart by the Second World War – from Bucharest to Paris to meet his idol, Django Reinhardt, in hope of becoming a great guitar player, just like him. Parallel to Giani’s story, we see the drama of the film-maker himself in the face of real-life constraints, all spiced with hundreds of references of the seventh art.

Shifting Pictures

The Shifting Pictures film festival showcases European cinema that addresses contemporary societal issues. Four directors and their films will visit Prague, Belgrade, Bucharest, and Amsterdam. The festival aims to reflect on the inner threats facing Europe, such as the rise of right-wing politics, populism, and the challenges surrounding identity.

A Way to B is een documentaire over het flamboyante, Catalaanse danscollectief Liant La Troca, geleid door danser en choreograaf Jordi Cortés Molina. De hybride film, waarin documentaire en dans voortdurend in elkaar over lopen, volgt verschillende dansers van de groep terwijl ze hun individuele verhalen vormgeven in performances.

Deze dansers hebben een lichamelijke beperking: de een loopt in een stalen korset, de ander is spastisch. Sommige artiesten zitten in een rolstoel, de een heeft één been, de ander heeft helemaal geen benen, is blind of ziet elke dag een beetje minder. Het resultaat sensuele, uitbundige en provocerende choreografieën die elkaar afwisselen in het theater, een plein, een bos, een huiskamer. Tegelijkertijd geven de dansers openhartige inzichten in de uitdagingen van het dagelijks leven.